Στο ηφαίστειο των Βαλκανίων
Περιγραφή:
Πολλοί πολιτικοί σχολιαστές, δημοσιογράφοι κ.ά., ασχολήθηκαν με τα γεγονότα που προηγήθηκαν και ακολούθησαν την κατάρρρευση των καθεστώτων του υπαρκτού Σοσιαλισμού. Λίγοι, όμως, αλλοδαποί και λιγότεροι Έλληνες έζησαν από κοντά τα γεγονότα αυτά, στις χώρες που διαδραματίστηκαν και προσπάθησαν να δώσουν μια γραπτή μαρτυρία. Μεταξύ αυτών των λίγων είναι και ο Πρέσβης ε.τ. Γεώργιος Χριστογιάννης, ο οποίος υπηρέτησε Πρέσβης στην Βουλγαρία, τέσσερα κρίσιμα χρόνια (1987-1991). Γι'' αυτό οι αναμνήσεις και τα σχόλιά του, στο εξαιρετικά ενδιαφέρον σύγγραμμά του, κινούν το ενδιαφέρον του μελετητή.
Ο Γ.Ι. Χριστογιάννης με αντικειμενικότητα και αίσθημα ευθύνης, εξιστορεί σημαντικά γεγονότα και εντυπωσιακές λεπτομέρειες, που σχετίζονται με τη χώρα μας, τη Βουλγαρία και τον ευρύτερο Βαλκανικό χώρο. Δίνει έμφαση στις σχέσεις της Ελλάδας με τη Βουλγαρία, τόσο κατά την κομμουνιστική, όσο και κατά τη μετέπειτα περίοδο, χωρίς προκαταλήψεις και αβασάνιστες κρίσεις. Δεν διστάζει ν'' αναφερθεί στον θετικό ρόλο του κομμουνιστή ηγέτη Ζίφκοφ, στην παγίωση των καλών σχέσεων με τη χώρα μας, αλλά και να επισημάνει βιαστικές κινήσεις των διαδόχων του, τόσο στην εξωτερική πολιτική, όσο και στην πολιτική κι οικονομική πορεία της χώρας τους.
Ο Συγγραφέας καταγράφει τις προσπάθειές του για την ενίσχυση των δεσμών των Ορθόδοξων Εκκλησιών και την ενδυνάμωση του ρόλου τους, μετά το ιδεολογικό κενό που άφησε η πτώση του κομμουνιστικού καθεστώτος. Διέγνωσε, επίσης, εγκαίρως την τεράστια σημασία της Βόρειας Ελλάδας και, ιδιαίτερα, της Θεσσαλονίκης, ως κέντρου οικονομικής και πολιτιστικής συνεργασίας στα Βαλκάνια και εργάστηκε συστηματικά και αποτελεσματικά προς αυτή την κατεύθυνση.
Την κρίση με τη Μουσουλμανική μειονότητα στη Βουλγαρία, ο .Γ.Χ. την αναλύει αντικειμενικά, δίνοντας εξαιρετικά ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τα συμβάντα των ετών 1985-1991, που οδήγησαν σ'' ένταση τις σχέσεις Βουλγαρίας - Τουρκίας. Όπως γράφει ο Κάρολος Παπούλιας, τότε υπουργός Εξωτερικών, που προλογίζει το βιβλίο: "Τις σημαντικές εκείνες εξελίξεις, ο Γιώργος Χριστογιάννης εξιστορεί με αντικειμενικότητα και αίσθημα ευθύνης. Η μαρτυρία δεν είναι στεγνή απεικόνιση ιστορικών γεγονότων, αλλά είναι διαποτισμένη από προσωπικά βιώματα και ψυχική συμμετοχή σ' αυτά, του συγγραφέα. Όπως ο ίδιος ομολογεί, δεν φιλοδόξησε να γράψει διπλωματική ιστορία, εγώ όμως μάλιστα θα πρόσθετα ότι εδώ, κυρίως, έγκειται η αξία του βιβλίου, ότι δηλαδή δεν διαχωρίζεται η ιδιότητα του διπλωμάτη από τους κραδασμούς της ψυχής".
Σε δύο βασικές περιόδους χωρίζεται η ύλη του β ιβλίου, τα έτη 1987-1989 όταν το Νοέμβριο έπεσε το καθεστώς Ζίφκοφ και τα επόμενα, εξίσου κρίσιμα, δύο χρόνια πολιτικών ζυμώσεων και κοινωνικών αναταραχών, που σημάδεψαν την ιστορία της Βουλγαρίας, αλλά και των άλλων Βαλκανικών χωρών.
Ο Συγγραφέας αναφέρεται ιδιαίτερα στις σχέσεις της Ελλάδας με τη Βουλγαρία και στις εξελίξεις τους στα τέσσερα αυτά χρόνια, στα γεγονότα που οδήγησαν στο "σεισμό" του Νοεμβρίου 1989, αλλά και στις σοβαρές συνέπειές του. Τέλος, αναφέρεται με λεπτομέρειες σε πρόσωπα και συμβάντα, τόσο στη χώρα μας, όσο κυρίως στη Βουλγαρία, αλλά και στις προσπάθειες του ίδιου και των συνεργατών του στην Ελληνική Πρεσβεία της Σόφιας για την άλληλοκατανόηση και τη δημιουργική συνεργασία των δύο λαών.
