Η φεουδαρχία στη μεσαιωνική Ελλάδα

Οι Ασσίζες της Ρωμανίας διαδόθηκαν ευρύτατα πέρα από τα όρια του χώρου γέννησής τους και εφαρμόστηκαν σε πολλές περιοχές της Ρωμανίας, ενσωματωμένες κυρίως στο ενετικό αποικιακό καθεστώς στο τέλος του 14ου αιώνα, ενώ φαίνεται να επιβίωσαν μέχρι και τον 18ο αιώνα. Το πρόβλημα της ανάπτυξης του μοραϊτικού δικαίου, της διάδοσης και της επιβίωσής του, μέσα από τις Ασσίζες, εντάσσεται στο ευρύτατο πλαίσιο των σχέσεων ανάμεσα σε τρεις κοινωνίες, με τις ιδιαίτερες δομές, τους θεσμούς και τη νοοτροπία τους: το Βυζάντιο, η φεουδαρχική Δύση και η Βενετία συνυπήρξαν για πολλά χρόνια στα εδάφη της Ρωμανίας.

Η ιστορική μελέτη των Ασσιζών της Ρωμανίας, οι συνθήκες που τις γέννησαν, οι πηγές με τις οποίες συνδέονται και, τέλος, τα στάδια της διαμόρφωσης της συλλογής ώς την τελική της μορφή, συνέβαλαν στην κατανόηση της φύσης τους αντικατοπτρίζοντας την κοινωνική, νομική και πολιτική ζωή του φραγκικού Μορέως. Ως συλλογή φεουδαρχικού δικαίου, οι Ασσίζες δεν αποτυπώνουν συνολικά το δίκαιο που ίσχυε στον φραγκικό Μορέα τον 14ο αιώνα. Μας βοηθούν πάντως να κατανοήσουμε τη φύση της φεουδαρχίας σε διάφορες περιοχές της Ρωμανίας.

Ο Νταβίντ Ζακομπύ (Αμβέρσα 1928-2018) ήταν ιστορικός του Μεσαίωνα και της κοινωνικής οικονομικής ιστορίας της λατινικής και βυζαντινής Ανατολής. Καταγόταν από πολωνορωσική εβραϊκή οικογένεια, που το 1942 κατέφυγε από το Βέλγιο στην Ελβετία γλιτώνοντας τις ναζιστικές διώξεις. Το 1947 μετανάστευσε οικογενειακώς στην Παλαιστίνη, όπου από το 1949 φοίτησε στο Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ. Ειδικεύτηκε στη Σορβόννη, στο Παρίσι, στην αγροτική κοινωνία της όψιμης βυζαντινής αυτοκρατορίας και στην Ελλάδα του 14ου αιώνα, υπό την εποπτεία του εξέχοντος βυζαντινολόγου Πωλ Λεμέρλ. Από το 1958 ώς το 1996 δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, και ως επισκέπτης καθηγητής δίδαξε στα πανεπιστήμια του Μπέρκλεϋ, της Καλιφόρνιας, της Πενσυλβανίας, στο Πρίνστον, στο Πανεπιστήμιο της Βενετίας. Συγκαταλέγεται ανάμεσα στους επιφανέστερους μελετητές της οικονομίας και των εμπορικών σχέσεων στην Ανατολική Μεσόγειο και συνέβαλε στην κατανόηση της βυζαντινής αυτοκρατορίας ως κεντρικής δύναμης στο ευρύτερο κοινωνικό και οικονομικό γεωγραφικό πλαίσιο. Μελέτησε επίσης τη μεσαιωνική Κύπρο και τις εμπορικές σχέσεις της νήσου με το Βυζάντιο, τη Γένοβα, τη Βενετία και την Πίζα. Το βιβλίο του Η φεουδαρχία στη μεσαιωνική Ελλάδα τιμήθηκε το 1973 στο Παρίσι με το βραβείο Gustave Schlumberger της Ακαδημίας Επιγραφών και Γραμμάτων.