Ο καθρέφτης του Οιδίποδα

Περιγραφή:

Γιατί η αρχαιοελληνική πολιτική σκέψη έχει συσκοτίσει το ζήτημα της δουλείας; Γιατί δεν ακούγεται ποτέ στα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας η φωνή των δούλων; Η ανάπτυξη της αθηναϊκής δουλοκτητικής κοινωνίας και η άνοδος της δημοκρατίας σχετίζονται στενά μεταξύ τους. Στους αρχαίους Έλληνες, η δουλεία είναι ένα «ολικό κοινωνικό φαινόμενο», που διαποτίζει τη λειτουργία του συνόλου της κοινωνίας.
Κι όμως, μάταια θα αναζητούσε κανείς ένα συνεκτικό δόγμα ή μια μεγάλη αφήγηση με την οποία οι Αθηναίοι στοχαστές επιχειρούν να νομιμοποιήσουν τη δουλεία ή να εξετάσουν τις κοινωνικές και πολιτικές συνδηλώσεις της. Τίποτα τέτοιο, παρά μόνο κάποιες παρεκβάσεις.
Το βιβλίο αυτό κάνει την εξής υπόθεση: η σχετική απουσία αναφορών περί δουλείας στους Αρχαίους δεν αποτελεί ένδειξη μιας έλλειψης που επαφίεται στον ιστορικό να την αναπληρώσει. Αποτελεί σύμπτωμα, που καλεί τον ιστορικό να παρατηρήσει με ποιες μορφές μια κοινωνία αποδίδει μια θέση σε εκείνους των οποίων οργανώνει τη μη ύπαρξη. Ανεπίγνωστο, άρνηση: ο Πωλέν Ισμάρ διεξάγει μια συναρπαστική έρευνα, ανατρέχοντας στις λιγοστές αναφορές περί δουλείας. Αντλώντας από την ψυχανάλυση, τη συγκριτική ιστορία και τη λογοτεχνία, ο συγγραφέας αποκαλύπτει τις ανθρωπολογικές πραγματικότητες που δεν έχουν πάψει να παράγουν τα αποτελέσματά τους μέχρι και σήμερα.

***
Βιβλίο ωραίο, ακριβές, φιλόδοξο. Le Monde
Ο Πωλέν Ισμάρ υπογράφει ένα καινοτόμο έργο. Le Nouvel Obs

***
Ο Πωλέν Ισμάρ γεννήθηκε το 1978. Απόφοιτος της École normale supérieure της Λυόν, agrégé και διδάκτωρ της ιστορίας, είναι καθηγητής αρχαίας ελληνικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Aix-Marseille. Ετοιμάζεται από τις εκδόσεις Πόλις το βιβλίο του Athènes 403 (που έγραψε σε συνεργασία με τον V. Azoulay).
Ο Καθρέφτης του Οιδίποδα τιμήθηκε με το Βραβείο De la Contre-Allée, 2024. Ο Πωλέν Ισμάρ έχει επίσης τιμηθεί με το Βραβείο ιστορικού βιβλίου της Γερουσίας, καθώς και με το Μεγάλο Βραβείο των «Rendez-vous de l’Histoire».

Στο εξώφυλλο έργο της: Εύας Στεφανή
φωτογραφία: Aντέλα Στεφανή Τσίτου