Οι Ρωμαίοι ποιητές και συγγραφείς

Η γνωριμία τους αυτή αρχικά χαρακτηρίστηκε από καχυποψία και επιφύλαξη, που σταδιακά εξελίχθηκε σε επιθυμία για μάθηση και μελέτη, θαυμασμό, αφομοίωση και μίμηση και εν συνεχεία σε πρωτότυπη δημιουργία. Η λογοτεχνία, η φιλοσοφία, η αρχιτεκτονική, η καλλιτεχνία και οι θεσμοί των Ελλήνων μπολιάστηκαν στον αδρό κορμό της Ρώμης, για να δώσουν νέους κλάδους παρόμοιους αλλά και διαφορετικούς. Η λατινική λογοτεχνία πλέον είναι αυθύπαρκτη, δημιουργική, εκφραστική της σκέψης, της νοοτροπίας, της αισθητικής και της εξελιγμένης γλώσσας των Ρωμαίων. Εμφανίζονται νέα είδη, όπως η σάτιρα, το μυθιστόρημα, η επιστολογραφία, οι επιστημονικές μονογραφίες, αλλά και η πλήρης θεματική διαφοροποίηση, όπως συμβαίνει με την ελεγεία.

Σε ακόμη πιο προχωρημένο στάδιο οι λογοτέχνες επιμερίζουν το είδος που καλλιεργούν, όπως είναι το καλλωπιστικό έπος και η έμμετρη επιστολή, ή αναμιγνύουν διαφορετικά είδη, όπως το μυθιστόρημα με την σάτιρα. Η ελληνική και η λατινική λογοτεχνία και εν γένει γραμματεία αποτελούν πλέον το πρότυπο και το υπόβαθρο της μετέπειτα δυτικής λογοτεχνίας και σκέψης.