Η βάρδια του ντραγάτη

Εννέα «ιστορήματα» απαρτίζουν το τομίδιο, έκαστο με το ανάλογο μερτικό της αλήθειας και του μύθου (ή ψεύδους). Το πρώτο ιστόρημα μαρτυρά για έναν γρανιτένιο λόφο, μια βίγλα (παρατηρητήριο) και τον άγρυπνο, αν και άφαντο, ντραγάτη της (αμπελοφύλακα, αγροφύλακα), που κατοικοεδρεύει στην κορυφή και με τη σφυρίχτρα του επιβάλλει την τάξη κάτω στη λαγκαδιά, μέχρι που οι νέοι καιροί διαταράσσουν την αρμονία· το δεύτερο για έναν ξενιτεμένο πηλοπλάστη μάστορα, που το καμίνι του αδιακόπως «εγιαγκίνιζε με του μελτεμιού την αβούηθεια» κι έψηνε τα σκεύη για τη λάτρα των σπιτικών· το τέταρτο περιγράφει την ευφορία που νιώθουν το καλοκαίρι του 1965 δυό σπουδαίες μορφές της ελληνικής λογοτεχνίας, η Μέλπω Αξιώτη για την επάνοδό της στην πατρίδα μετά από δεκαοκτώ ετών «αναγκαστική υπερορία» και ο Γιώργος Σεφέρης για το «ανεμοπαρμένο ξεστράτισμά του» στη Δήλο, όπου συναντά και πάλι «τα ίχνη του κόπου των ανθρώπων» και την «ψυχή των μαρμάρων»· στο πέμπτο, ο λόγος για την περιλάλητη Παναγιά Παραπορτιανή, που ηγεμονεύει ανάμεσα στις άλλες εκκλησιές του μεσαιωνικού Κάστρου του νησιού με καταγραμμένη στις υψιπετείς ευθείες και τις καμπύλες της, αλλά και στη θάλασσα τριγύρω, όλη την ιστορία του νησιού της Μυκόνου απαρχής ίσαμε σήμερα· στο έκτο, σε έξι σύντομα κείμενα –«νάρκης του άλγους δοκιμές εν Φαντασία, [Νοσταλγία] και Λόγω»– περιγράφονται αόρατοι άνθρωποι και βουλιαγμένα τοπία, στο δε τελευταίο εμπεριέχεται προς ερμηνεία μια παρτιτούρα συμφωνικών παραλλαγών για ορχήστρα και σόλο βιολί «πάνω σε μιάν αρχαία παρουμία». Τα προσφιλή στον συγγραφέα θέματα, λουσμένα στην αλισίβα της αγρύπνιας, προορίζονται, όπως λέει ο ίδιος, να ανοίξουν «έναν φεγγίτη η ένα μούτουλο στο ζοφερό σκότος, μιάν εμικρή ομπατή στο μενεξεδί σύνορο της ζωής – έστω ένα ανεπαίσθητο ρήγμα στο αδιαπέραστο τείχος του αδυσώπητου Χρόνου»...