Θεός. Μια ανατομία

Η θεολογία και η θρησκειολογία μάς διδάσκουν ότι ο Θεός της Βίβλου δεν είχε σώμα: στην Παλαιά Διαθήκη, φανερωνόταν μόνο στα αινιγματικά λόγια των προφητών του, και στην Καινή, στο σώμα του Χριστού. Η παρουσίαση του Θεού ως ενσώματου και αρσενικού είθισται να θεωρείται απλώς μεταφορική, συμβολική ή ποιητική. Όμως, σ’ αυτή την αποκαλυπτική μελέτη, προϊόν διεξοδικής έρευνας στις βιβλικές πηγές, η διακεκριμένη ελληνοβρετανίδα θεολόγος (αν και άθεη) Φραντσέσκα Σταυρακοπούλου παρουσιάζει μια απολύτως σωματική εικόνα του βιβλικού Θεού: μια θεότητα με ανθρώπινη μορφή, βγαλμένη μέσα από αρχαίους μύθους και τελετουργίες, δημιουργημένη από μια συγκεκριμένη κοινωνία σε μια συγκεκριμένη εποχή, κατ’ εικόνα του λαού που τη γέννησε.

Τρεις χιλιάδες χρόνια πριν στη νοτιοδυτική Ασία, ο λαός αυτός λάτρευε ένα περίπλοκο πάνθεον, υπό την ηγεσία ενός πατέρα-θεού ονόματι Ελ, που είχε εβδομήντα παιδιά. Ένα απ’ αυτά, ο Γιαχβέ, ήταν μια ελάσσων θεότητα της καταιγίδας, που περπατούσε και μίλαγε, έκλαιγε και γελούσε, έτρωγε, κοιμόταν, αισθανόταν και ανέπνεε – και ήταν αναντίρρητα άνδρας. Έμελλε ωστόσο να γίνει κάτι πολύ μεγαλύτερο και πιο αφηρημένο: ο Θεός των μεγάλων μονοθεϊστικών θρησκειών.

Εξετάζοντας το σώμα αυτού του Θεού, από το κεφάλι μέχρι τα χέρια, τα πόδια και τα γεννητικά όργανα, εξερευνώντας τους τόπους και τα τεχνήματα, τις συνθήκες και τις εμπειρίες του κόσμου πριν από τη Βίβλο στον οποίο άρχισε να παίρνει σάρκα και οστά, η συγγραφέας ανιχνεύει όχι μόνο τις πηγές της παλαιότερης μονοθεϊστικής θρησκείας αλλά και τις καταβολές του Δυτικού πολιτισμού.