Η επινόηση του χθες

Η παγκόσμια ιστορία από τη σκοπιά ενός αναδυόμενου οικουμενικού «εμείς»

Διασχίζοντας χιλιετίες, υφαίνοντας εμπειρίες και κοσμοαντιλήψεις υπαρκτών όσο και εξαφανισμένων πολιτισμών, Η επινόηση του χθες δείχνει ότι ο κινητήρας της ιστορίας δεν είναι κατά κύριο λόγο ηρωικός (κερδισμένες μάχες), γεωγραφικός (αγροτική ακμή) ή ανθρωπογενής (οι άνθρωποι αλλάζουν τον πλανήτη), αλλά αφηγηματικός.

Πριν από πολλές χιλιάδες χρόνια, όταν ήμασταν ακόμη αμέτρητες μικρές και αυτόνομες ομάδες κυνηγών-τροφοσυλλεκτών διάσπαρτες στην άγρια φύση, αρχίσαμε να επινοούμε ιστορίες – για να οργανώσουμε την επιβίωσή μας, να βρούμε σκοπό και νόημα στα πράγματα, να εξηγήσουμε το απροσμέτρητο. Αυτές οι ιστορίες παρείχαν εντέλει τις βάσεις σε αυτοκρατορίες, πολιτισμούς και κουλτούρες. Κι όταν οι διάφορες αφηγήσεις άρχισαν να συγκρούονται και να αλληλεπικαλύπτονται, οι επαφές τους είχαν κάθε είδους αποτελέσματα, από σύγχυση, χάος και πόλεμο μέχρι πολιτισμική άνθηση, θρησκευτική αφύπνιση και διανοητικές καινοτομίες.

Μέσα από αλλεπάλληλες ζωηρές ιστορίες διορατικά σχολιασμένες, ο Ταμίμ Ανσάρι φωτίζει τις κοσμοϊστορικές συνέπειες αυτής της μοναδικής ανθρώπινης ικανότητας να επινοούμε και να μεταδίδουμε ιδέες. Ταυτόχρονα εξηγεί το ολοένα και πιο πυκνά συνυφασμένο παρόν μας: τις αφηγήσεις που μας διαμορφώνουν σήμερα, τους λόγους για τους οποίους δεν παύουμε να πολεμάμε μεταξύ μας και το μέλλον που έχουμε να δημιουργήσουμε ακόμα.