Η γερμανική πολιτική στην Ελλάδα 1896-1914
Περιγραφή:
Η μελέτη του ιμπεριαλιστικού φαινομένου πριν από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, στο Ιστορικό Σεμινάριο του Πανεπιστημίου του Ντύσσελντορφ, με οδήγησε στη διαπίστωση ότι υπήρχε ένα κενό στη σχετική βιβλιογραφία, το οποίο μεταξύ άλλων αφορούσε και στην Ελλάδα. Ενώ δηλαδή για τα υπόλοιπα βαλκανικά κράτη αναδυόταν στη βιβλιογραφία μια αρκετά σαφής εικόνα, οι αναφορές στην Ελλάδα ήταν συνήθως γενικόλογες και συχνά ανεπαρκείς.
Με τις προϋποθέσεις αυτές, το υποκειμενικό μου ενδιαφέρον, δηλαδή η επιθυμία να μελετήσω τις επιδράσεις του γερμανικού ιμπεριαλισμού στην Ελλάδα, συνδυάστηκε με την αντικειμενική αναγκαιότητα, να ολοκληρωθεί η εικόνα της γερμανικής πολιτικής στα Βαλκάνια με μια εργασία για τη χώρα που τότε βρέθηκε στο επίκεντρο του παγκόσμιου ενδιαφέροντος. Ασφαλώς η εργασία θα ήταν πληρέστερη, εάν είχε καταστεί δυνατή η έρευνα των ανέκδοτων πηγών του αυστριακού, του γαλλικού και του βρετανικού υπουργείου Εξωτερικών. Παρ' όλα αυτά, τα αποτελέσματά της είναι εξαιρετικά αποκαλυπτικά και θεμελιώνουν τις βάσεις για παραπέρα έρευνα του θέματος.
Τέλος, θα ήθελα να επισημάνω την αξιοσημείωτη επικαιρότητα μιας παραμέτρου της μελέτης αυτής. Πρόκειται για την ομοιότητα όσον αφορά την πολιτική των Μ. Δυνάμεων, οι οποίες στο ρόλο των "Προστάτιδων Δυνάμεων", στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, σπάνια ήταν σε θέση να απελευθερωθούν από τα δεσμά αυτού που ονομάζεται "καθοριστική δυναμική των γεγονότων". Συνεπώς, αναφορικά με τις ελληνο-τουρκικές σχέσεις, αποκαλύπτεται σε γενικές γραμμές κοινή δομή στην πολιτική της Μ. Βρετανίας τον 19ο αιώνα και στο Μεσοπόλεμο, της Γερμανίας κατά την περίοδο 1890-1914, και των ΗΠΑ μετά το 1945. Διαπιστώνουμε, δηλαδή, ότι πρόκειται για την κοινή, διαχρονική τάση, σύμφωνα με την οποία οι Μ. Δυνάμεις επιδιώκουν, προς όφελος των πολιτικών, γεωστρατηγικών και οικονομικών συμφερόντων τους, την απάλειψη των εστιών σύγκρουσης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας. Οσάκις όμως οι διαφορές μεταξύ των δύο χωρών είναι ανυπέρβλητες, τότε κατά κανόνα τάσσονται υπέρ της Τουρκίας.
