Γνώση και μέθοδος

Περιγραφή:

Οι μεγάλες επεξεργασίες, στο μέτρο που απαιτούν εδραία γνωσιολογία και όχι απλώς θεωρία των κοινω νικών πραγμάτων, ανήκουν στην εποχή της ανθρωποκε ντρικής ωριμότητας. Προϋ ποθέτουν δηλαδή τη δυνα τότητα του ανθρώπου να οδηγηθεί σε μια μακροσκο πική και όχι μικροσκοπική πρόσληψη της κοσμοϊστορί ας, μια γνωσιολογική και όχι επιπεδογραφική και απλώς περιπτωσιολογική επιστήμη.

Η γνωσιολογία των «μεγάλων αφηγήσεων» περιέχει: (α) ένα εννοιολο γικό οπλοστάσιο που ορίζει με επάρκεια τα κοινωνικά φαινόμενα, (β) μια τυπολογική και μορφολογική ταξινόμηση των κοινωνικών φαινο μένων, (γ) την εξελικτική βιολογία ή περιοδολογία τους, δηλαδή τον χρόνο των φαινομένων, (δ) μια μέθοδο που θα μας επιτρέψει να αποτι μήσουμε τις αναλογίες των κοινωνικών φαινομένων που εμφανίζονται σε διαφορετικές περιόδους ή σε σχέση με το είδος και την κλίμακα της αναγωγής τους. Και (ε) συνακόλουθα, την ιθύνουσα παράμετρο της προσέγγισης των κοινωνικών φαινομένων.

Στα οντολογικά αυτά ερωτήματα που εισάγει η κοσμοσυστημική γνω σιολογία, φιλοδοξώ να δώσω απαντήσεις θέτοντας ως άξονα ανα φοράς την ελευθερία. Την ελευθερία όχι ως μεταφυσική επωδό ιδεο λογίας, αλλά ως κοινωνικό φαινόμενο που επομένως παράγεται και εξελίσσεται κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες, τις οποίες καλούμαστε να αποκωδικοποιήσουμε.

Είναι προφανές ότι η εποχή μας ούτε διαθέτει την εποπτεία αυτή ούτε και τα αναγκαία μεθοδολογικά εργαλεία για να επεξεργασθεί ένα τέ τοιο σύστημα γνώσης. Διότι της λείπει η δυνατότητα μιας καθολικής εποπτείας της κοσμοϊστορίας, ιδίως δε της ανθρωποκεντρικής της διά στασης, από την οποία θα αντλούσε το αναγκαίο για ένα τέτοιο εγχεί ρημα πρωτογενές υλικό.

Τα έργα «Περιδίνηση» του εξώφυλλου και «χρωμογραφία» του οπισθόφυλλου, είναι ψηφιδωτά της Κατερίνας Κοντογιώργη.