Τόποι μνήμης στην καστελλοριζιακή μετανάστευση και διασπορά
Περιγραφή:
Στις 29 Σεπτεμβρίου 1945 το Empire Patrol, ένα βρετανικό πλοίο που μετέφερε Καστελλοριζιούς πρόσφυγες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου στο Καστελλόριζο μετά από τη διετή προσφυγιά τους στο Νουζεϊράτ της Παλαιστίνης, έπιασε φωτιά και ναυάγησε 28 ναυτικά μίλια έξω από το Πορτ Σαΐντ, στέλνοντας στον θάνατο 33 Καστελλοριζιούς. Κάποιοι νέοι και παιδιά που επέζησαν αργότερα μετανάστευσαν στην Αυστραλία, όπου ήδη υπήρχαν κοινότητες Καστελλοριζιών από τις αρχές του 20ού αιώνα. Εκεί ανασυγκρότησαν τη ζωή τους, αλλά και τις τραυματικές μνήμες του εκπατρισμού, της προσφυγιάς, του ναυαγίου και της επιστροφής στο κατεστραμμένο από βομβαρδισμούς και φωτιές Καστελλόριζο. Δημιούργησαν στο διαδίκτυο έναν πολυφωνικό, βιωματικό και νεωτερικό τόπο μνήμης για το ναυάγιο και τα πλαισιωτικά του γεγονότα, με στόχο να διατηρήσουν τη μνήμη του και να «παραδώσουν ιστορία» στους απογόνους τους, καθιστώντας το τραυματικό αυτό γεγονός, κεντρικό σύμβολο της καστελλοριζιακής ταυτότητας στη διασπορά και στοιχείο δημόσιας μνήμης στην κοινωνία της Αυστραλίας.
Βραβείο Βασίλη Μοσκόβη 2017
για την ιστορία και τον πολιτισμό των Δωδεκανήσων
από τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας (ΟΠΑΝΔΑ)
του Δήμου Αθηναίων
Στις σελίδες του βιβλίου πραγματώνεται με επιτυχία η συνδυαστική πολυτοπική, πολυτροπική, πολυφωνική και συνεργατική εθνογραφία, την οποία επέλεξε να εφαρμόσει η συγγραφέας [...] Το βιβλίο συνιστά μια συστηματική εθνογραφική μελέτη, ενώ προβάλλει ταυτόχρονα και την ώριμη, αναστοχαστική και ανθρώπινη επιστημονική προσωπικότητα της συγγραφέως.
(Κωνσταντίνα Μπάδα, περ. Εθνολογία 17/ 2017-2018)
Το θαλασσινό τραύμα δε μπορεί να μας αφήσει αδιάφορους, ωστόσο μας κατακτά η μετατροπή της καταστροφής σε έναν κοινό τόπο συλλογικής μνήμης, δίνοντας έτσι ταυτότητα, συνοχή και κυρίως προσανατολισμό στις επόμενες γενιές […] Είναι ένα βιβλίο-μάθημα για τον τρόπο ανάπτυξης, διάδοσης και εδραίωσης της ανθρώπινης μνήμης. Αυτό το μάθημα είναι πολυεπίπεδο και αφορά ένα από τα σπουδαιότερα και πιο πικρά κεφάλαια της εποχής μας, τη βίαιη μετανάστευση πληθυσμών, τους πρόσφυγες.
(Μανώλης Δημελλάς, εφημ. Η Ροδιακή, 22.07.2018)
