Ἀδαμάντιος Κοραῆς (1748-1833) καί Νεόφυτος Βάμβας (1770-1855)
Περιγραφή:
Ὁ Ἀ. Κοραῆς καί ὁ Ν. Βάμβας ὑπῆρξαν οἱ πλέον ἐμβληματικές μορφές τοῦ Νεοελληνικοῦ Διαφωτισμοῦ ἤ τῆς Νεοελληνικῆς Ἀναγέννησης. Ὁ πρῶτος, μέντορας καί φίλος τοῦ δευτέρου, μέ τό τεράστιο ἐκδοτικό-συγγραφικό ἔργο του καί τά σοφά του Προλεγόμενα ἀπέκτησε μεγάλη πνευματική καί πολιτική ἐμβέλεια, διότι συντέλεσε στήν ἐκπαιδευτική ἀναβάθμιση καί τήν πνευματική ἀφύπνιση τοῦ Γένους. Ὁ δεύτερος δίδαξε σέ πολλά ἀνώτερα σχολεῖα τῆς προεπαναστατικῆς Ἑλλάδος καί διορίσθηκε Καθηγητής Φιλοσοφίας στό νεότευκτο Πανεπιστήμιο Ἀθηνῶν. Ὁ Κοραῆς παρέμεινε μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς του ὑπέρμαχος τῆς ἀβασίλευτης Δημοκρατίας, ἐνῶ ὁ Βάμβας κατέληξε ὑμνητής τῆς βασιλείας τοῦ Ὄθωνα.
Στό βιβλίο αὐτό περιλαμβάνονται πέντε πρωτότυπες μελέτες, τρεῖς στά κοραϊκά κείμενα καί δύο σέ αὐτά τοῦ Ν. Βάμβα. Ὁ Κοραῆς καταδικάζει τόσο τήν «ἀθεΐα» ὅσο καί τή «δεισιδαιμονία», καθώς ἀποτελοῦν τή «Σκύλλα» καί τή «Χάρυβδη» τῆς ἀληθινῆς χρι στιανικῆς θρησκείας. Σχολιάζει καί χρησιμοποιεῖ ἀπόψεις τῶν προ σω κρα τικῶν φιλοσόφων γιά τή φυσική, ἠθική καί πολιτική φιλοσοφία μέ τήν ἀνά- λυση ἀρχαίων κειμένων καί τή χρήση σύγχρονής του φιλοσοφικῆς βιβλιογραφίας. Ἐπίσης, ὁ Κοραῆς κάνει ἐμβριθεῖς «Παρατηρήσεις» στό «Σύ νταγμα τοῦ 1822» στό πλαίσιο τῆς σύγχρονης Εὐρωπαϊκῆς πολιτικῆς φιλοσοφίας. Οἱ κοραϊκές ὑποδείξεις ἐλήφθησαν ὑπ’ ὄψιν στά μεταγενέστερα συνταγμα τικά κείμενα. Στίς μελέτες αὐτές ἔχουμε ἐντοπίσει τίς πηγές τοῦ Κοραῆ ἀπό ἔργα τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Διαφωτισμοῦ.
Στό δεύτερο μέρος αὐτοῦ τοῦ βιβλίου, ἀπό τή μιά, ἀποδείξαμε ὅτι ὁ Βάμβας στό ἔργο του Στοιχεῖα τῆς φιλοσοφικῆς Ἠθικῆς μεταφράζει σχεδόν ἐξ ὁλοκλήρου τό ἔργο τοῦ Γάλλου François Jaequier Phi losophia moralis· ἀπό τήν ἄλλη, ἐντοπίσαμε τίς ἐπιδράσεις πού ἔχει δε χθεῖ ὁ Βάμβας στό ἔρ γο του Στοιχεῖα φιλοσοφίας ἀπό τόν στοχασμό τοῦ Fr. Ba con (1561-1626).
