Γεωπολιτική και Πολιτισμός στα Μεσαιωνικά Βαλκάνια

Περιγραφή:

Οι Βαλκανικοί λαοί, όπως τούς γνωρίζουμε στη σύγχρονη εποχή, διαμορφώθηκαν κατά τους μέσους χρόνους. Η διαμόρφωση και η συγκρότησή τους έχει την αφετηρία της στον πρώιμο Μεσαίωνα, μετά τη μόνιμη εγκατάσταση των Σλάβων (6ος-7ος αι.), που συνέβαλαν καθοριστικά στην εθνική φυσιογνωμία της χερσονήσου του Αίμου. Στη μακρά διάρκεια περίπου χιλίων χρόνων -ως την οθωμανική κατάκτηση (15ος-16ος αι.),- οι Βαλκανικοί λαοί συγκροτήθηκαν εθνικά και πολιτικά και αναπτύχθηκαν πολιτιστικά, ενσωματώνοντας και την προϋπάρχουσα στην περιοχή ιστορική εμπειρία, πολιτική και πνευματική.
Την ιστορική πορεία των Βαλκανικών λαών επηρέασε καθοριστικά ο Χώρος, με την πλούσια γεωγραφική διαμόρφωση και τη σημαντική θέση της Χερσονήσου στον ευρύτερο γεωπολιτικό περίγυρο -σε συνάφεια πάντοτε με τις μεταβαλλόμενες στον Χρόνο πολιτικές συνθήκες. Τα πολιτιστικά-πνευματικά φαινόμενα που εδράζονται στη χριστιανική θρησκεία, την ελληνοβυζαντινή παιδεία και την ελληνορωμαϊκή παράδοση, αλλά και στην προϊστορία της περιοχής, υπήρξαν για τους Βαλκανικούς λαούς βασικοί παράγοντες πνευματικής ανέλιξης.
Ο ενεργός ρόλος του Βυζαντίου, με τον χριστιανισμό και τον ελληνοβυζαντινό πολιτισμό, ως άμεσης και συνεχούς πολιτικής-κρατικής και πνευματικής παρουσίας, υπήρξε το καθοριστικό πρότυπο και βασικός συντελεστής κρατικής συγκρότησης και πνευματικής ανάπτυξης των Βαλκανικών λαών. Άλλοι ισχυροί εξωγενείς παράγοντες που επέδρασαν, άμεσα ή έμμεσα, στο ιστορικό γίγνεσθαι αυτών των λαών, ήταν η Εκκλησία της Ρώμης με τη συστηματική θρησκευτική και πολιτική "δράση της και η Κεντρική και Δυτική Ευρώπη με τις ποικίλες πολιτικές και οικονομικές επεμβάσεις, διεισδύσεις και εποικισμούς.
Στην παρούσα εργασία επιχειρείται να προσδιοριστή η δυναμική των κοινών γεωπολιτικών παραγόντων στην ιστορική πορεία κάθε Βαλκανικού λαού, επισημαίνοντας την ιδιαιτερότητα και τη συμβολή του.
Η εξέταση των ιστορικών δεδομένων της βασικής για τα Βαλκάνια μεσαιωνικής εποχής μπορεί να συμβάλει στην ερμηνευτική προσέγγιση και κατανόηση της σύγχρονης πραγματικότητας. «Το παρελθόν βαραίνει στο παρόν» και αποτελεί μεγάλο μάθημα, «παίδευμα τοις ύστερον». (Από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου)