
Διονυσίου Σολωμού Άπαντα
Περιγραφή:
Τη Μούσα του Σολωμού, από τα παιδικά μου χρόνια κι αν τη γνώρισα, δεν την αγάπησα με τη φλόγα του πρώτου καημού· γιατί παιδί δεν ήμουν όταν επρόσεξα 'ς αυτή. Και μ' έδεσε με την ασύντριφτην αλυσίδα που δένει το πάθος κάποτε τη μαθημένη καρδιά, την ώριμην ηλικία. Ο Σολωμός δεν είναι ποιητής για να συγκινήση εκείνους που με παιδικήν ελαφρότητα στοχάζονται τα πνευματικά. Άλλων ομοτέχνων του τα έργα, κ' εδώ κι αλλού, εύκολα τα πλησιάζει κανείς και τα νοστιμεύεται, κ' ευκολώτερα τα χορταίνει και τα λησμονεί· εκείνου ο στίχος, -νόημα, λόγος, μέτρα,- δεν έχει την απλότητα και δεν ξανοίγεται σαν των άλλων. Δυσκολεύει κ' η γλώσσα του, ξένη προς την παράδοση της σχολικής παιδείας, αταίριαστη με τη γλώσσα του γραφείου μας και του βιβλίου μας, όσο κι αν είναι ταιριαστή με τα βαθύτερα της ψυχής μας· μα γι' αυτό κι ο στίχος του όσους θα τραβήξη τους τραβάει στοχαστικώτερα, και μια για πάντα. Μετρημένοι ακόμα κι όσοι αισθάνονται τη σπουδαιότητα της τέχνης του Σολωμού, καθώς πρέπει, κ' εκεί που προ πάντων αξίζει να την αισθανθούν. Μπορεί να λέμε για τον ψάλτη των "Ελεύθερων πολιορκημένων" ό,τι είπεν ο φιλόσοφος Νίτσε για το Γκαίτε: "Ακόμα δεν έδειξεν όλη την επιρροή του, ακόμα δεν ήρθε ή ώρα του". Δεν ξέρω αν βρίσκεται 'ς άλλη λογοτεχνία ποιητής, μ' έργα έτσι λιγοστά κ' έτσι μισοκάμωτα, όμοια γερός και πλούσιος και σημαντικός. Το έργο του φέρνει 'ς το νου κάποια ερείπια σε κάποιες κορφές· ανεβαίνουμ' εκεί προς εκείνα, και τόσο δε μιας εντυπώνονται τα ερείπια όσο οι ολάνοιχτοι ορίζοντες που ξανοίγονται 'ς τα μάτια ανάμεσό τους εκεί. [...] (Από την έκδοση)