Ιστορία του γλωσσικού ζητήματος Α+Β
Περιγραφή:
"Σταθήτε, κύριοι Νομοθέται· η γλώσσα είναι δημοκρατικόν πράγμα, είναι κτήμα όλου του Έθνους και πρέπει να ανακαινίζεται με ευλάβειαν και ησυχίαν, καθώς ανακαινίζονται τα ιερά των θεών, και όχι με την θορυβώδη και τυραννικήν αυθάδειαν, με την οποίαν υψώθη της Βαβέλ ο Πύργος"...
"Ούτε την αρχαίαν γλώσσαν δυνάμεθα να παραλάβωμεν ως εθνικήν, διότι δεν ανίστανται οι νεκροί· ούτε κράμα παλαιού και νέου ιδιώματος πρέπει να διαπλάσωμεν, οποία ήσαν της Λιβύης τα τέρατα· ούτε όλως ταπεινόν και χαμαίζηλον κατά την γλώσσαν των αχθοφόρων και κωπηλατών του Πειραιώς"...
"Αν ήναι χρέος των λογίων να συγκαταβαίνωσιν εις την ανάγκην των χυδαίων, χρεωστούν όμως και οι χυδαίοι να αναβαίνωσι κατά μικρόν προς τους λογίους, διά να μη αποχυδαϊσθώσιν ολότελα"... "Ανάγκη ν` ακολουθήσωμεν μέσην οδόν εις μόρφωσιν της γλώσσης. Μήτε τύραννοι των χυδαίων μήτε πάλιν δούλοι της χυδαιότητος αυτών". [Αδαμάντιος Κοραής]
Αυτή η φωνή του αοιδίμου Κοραή, αν και έρχεται από τα βάθη ενός άλλου αιώνος, είναι και δι` ημάς λίαν ωφέλιμος, αν θέλωμεν ν` ακούσωμεν τα μεγάλα διδάγματα του πρώτου σοφού της Νέας Ελλάδος. Ο αοίδιμος ανήρ, εν ω ελέγχει το άτοπον του αγώνος των υπερκαθαρολόγων, όπως επιβάλλουν εις τον πολύν λαόν γλώσσαν ακατάληπτον, δεν επιδοκιμάζει όμως και την εκτροπήν αυτής εις εσχάτην χυδαιολογίαν. Υποδεικνύει την μόνην πρέπουσαν, ομαλήν και ασφαλή "μέσην οδόν", την οποίαν αν ηκολούθουν συνετώς κατά τα λαμπρά αυτού υποδείγματα και σοφά παραγγέλματα πάντες οι μετ` αυτόν φιλόλογοι μαχηταί εις το παρ` ημίν γλωσσικόν πεδίον, θά είχομεν σήμερον τελείως μορφωμένην την εθνικήν μας γλώσσαν και δεν θα εκινδυνεύομεν, καταβιβάζοντες και το μέγα και εθνικόν τούτο ζήτημα εις τόν κομματικόν σάλον, να κτίζωμεν παρ` αυτάς τας πύλας των σχολείων νέον "Πύργον Βαβέλ".
