Ωφελέειν ή μη βλάπτειν
Περιγραφή:
Τον 5ο και 4ο αιώνα π.Χ., ο Ιπποκράτης και η Ιατρική Σχολή της Κω διαχώρισαν την αιτιολογία των νόσων από τη δεισιδαιμονία, τη θεϊκή προέλευση και τις φιλοσοφικές υποθέσεις. Έτσι, άνοιξαν τον δρόμο για την ανάπτυξη της ιατρικής ως ορθολογικής επιστήμης.
Για πρώτη φορά, η Ιπποκρατική Συλλογή και ειδικά ο Ιπποκρατικός Όρκος διατύπωσαν υψηλές ηθικές και δεοντολογικές αξίες στην ιατρική πρακτική, εισάγοντας τις διαχρονικές αρχές της ωφελιμότητας, της μη-βλαπτικότητας, της εμπιστευτικότητας και τη δικαιοσύνης.
Στον 20ό αιώνα, οι εντυπωσιακές εξελίξεις στην ιατρική οδήγησαν στην αμφισβήτηση και κριτική των ιπποκρατικών αξιών. Ο Όρκος επικρίθηκε ως ξεπερασμένος με το σκεπτικό ότι δεν καλύπτει σύγχρονα ζητήματα ιατρικής ηθικής και προωθεί τον ιατρικό πατερναλισμό σε βάρος της αυτονομίας των ασθενών. Ο Ιπποκράτης δεν θα μπορούσε να προβλέψει τα σύγχρονα ζητήματα βιοηθικής. Τα ιπποκρατικά ιδανικά είναι διαχρονικά και αμετάβλητα, αλλά οι κανόνες που τα εκφράζουν χρειάζονται συνεχή επανεκτίμηση και ενίσχυση. Ο Όρκος ήταν προφορική υπόσχεση τιμής του γιατρού προς τον ασθενή ότι ενεργεί προς όφελός του και αποφεύγει τη βλάβη και όχι κοινωνικό συμβόλαιο μεταξύ γιατρών και κοινωνίας.
Το ιπποκρατικό αξίωμα «ὠφελέειν ἢ μὴ βλάπτειν» είναι καθήκον, υποχρέωση και θεμελιώδης αρχή με αιώνιο αντίκτυπο. Tο ανθρωπιστικό ιπποκρατικό πνεύμα οφείλει να εμπνέει τον σύγχρονο γιατρό στην καθημερινή πρακτική του.
