J. W. Von Goethe - Γ. Μ. Βιζυηνός
Περιγραφή:
Στο τέλος του δέκατου όγδοου αιώνα, στο έργο "Τα χρόνια της μαθητείας" του Βίλχελμ Μάιστερ, o Goethe συνοψίζει εμβληματικά στο πρόσωπο της μικρής Μινιόν την περιθωριοποίηση της τέχνης στον χρησιμοθηρικό κόσμο των ανερχόμενων αστών.
Περίπου ενενήντα χρόνια μετά, ο Βιζυηνός έρχεται να διαπιστώσει τον τελικό θρίαμβο της τάξης αυτής στο αποκορύφωμα της δεύτερης βιομηχανικής επανάστασης και τις επιπτώσεις του θριάμβου αυτού στην ποίηση.
Λυδία λίθος και εξιλαστήριο θύμα είναι και πάλι ένα μικρό κορίτσι, η Μάσιγγα, μια εκσυγχρονισμένη εκδοχή της Μινιόν, οι ρεαλιστικές προδιαγραφές της οποίας δεν την προστατεύουν κατά κανέναν τρόπο από τη σκοτεινή μοίρα που την περιμένει.
Το κείμενο που ακολουθεί επιχειρεί να εξετάσει τις διασυνδέσεις ανάμεσα στις δύο ηρωίδες με την αναγωγή τους σε διαχρονικά πολιτισμικά-ανθρωπολογικά θέματα, που συνεχώς επανέρχονται μεταμορφωμένα παρακολουθώντας τις περιελίξεις της λογοτεχνίας και της ιστορίας.
Μέσω της σύγκρισης αυτής ανιχνεύεται μια πρόσθετη διάσταση στην ανάγνωση του κειμένου του Βιζυηνού, που προκύπτει από τη σχέση του με το κειμενικό παρελθόν και τη γραμματολογική του (εν πολλοίς αυθαίρετη) προβολή στα επερχόμενα της γραφής, του έρωτα και του θανάτου. Όπως η συνανάγνωση της Μάσιγγας με τις ανθισμένες παιδίσκες του Εμπειρίκου στον "Μεγάλο Ανατολικό" ή με τον θλιμμένο εφηβικό ανδρογυνισμό του Tadjio στον "Θάνατο στη Βενετία" του Τhomas Mann, με τον τρόπο μάλιστα που μεταφέρθηκε στην οθόνη από τον Visconti: ως συνάντηση του καλλιτέχνη με την απόλυτη ομορφιά και ταυτόχρονα με την απόλυτη ετερότητα μέσα του, συνάντηση που δεν έχει άλλη διέξοδο από τον θάνατο.
Γιατί, ως διαλεκτικό ισοδύναμο του έρωτα, και ο θάνατος, παρόλο που δεν εμφανίζεται κυριολεκτικά σε αυτό το κείμενο του Βιζυηνού, είναι, ωστόσο, πανταχού παρών μέσω των πιο διαδεδομένων μεταφορών του: Του ταξιδιού και του χωρισμού, που δηλώνουν μια έξοδο από το εγώ και τα συμβατικά, οικεία του συμφραζόμενα, έξοδο εξίσου αναπόδραστη με την οριστική αποδημία.
