Τηλεόραση και σύγχρονος λαϊκός πολιτισμός

Περιγραφή:

Τι κοινό έχουν οι τηλεοπτικές ειδήσεις με το καφενείο, τα "πρωινάδικα" με τις γυναικείες συνάξεις "για καφέ", οι σαπουνόπερες με το παραμύθι, το "παραδοσιακό" παιχνίδι και ο χορός με τους αντίστοιχους, θεματικά συναφείς, τηλεοπτικούς διαγωνισμούς, οι δεκάδες φολκλορικές εκδηλώσεις της λαϊκής εθιμικής ζωής με τις εξεικονίσεις τους στην τηλεόραση; Τέτοια ζητήματα μελετώνται και αναλύονται στην παρούσα εργασία, αναπαραστάσεις, δηλαδή, κάποιων εκδηλώσεων του σύγχρονου λαϊκού πολιτισμού στην τηλεόραση, με άλλα λόγια τίθενται ζητήματα αναπαραγωγής πολιτισμικών δεδομένων ως πολιτιστικών. Αναζητούνται οι επιβιώσεις όψεων του "παραδοσιακού" πολιτισμού, αλλά και οι νέες αποτυπώσεις/εκφάνσεις του, ως σύγχρονου λαϊκού πολιτισμού, σε ποικίλα, εξ ανάγκης επιλεγμένα τηλεοπτικά προγράμματα, αφού, εκ των πραγμάτων, είναι αδύνατη η έρευνα εφ' όλης της "τηλεοπτικής ύλης". Η ανάλυση των παραπάνω εκλαμβάνει το τηλεοπτικό Κοινό ως ένα αυτενεργό, ενεργητικό, πολυ-ειδές, πολυστρωματικό σώμα και όχι ως παθητικό καταναλωτή πολιτισμικών προϊόντων· προέχει το "τι κάνει το Κοινό με τα Μέσα" και όχι "τι επιφέρουν τα Μέσα σ' εκείνο"· θεωρεί ότι η εμπλοκή του στη διαδικασία της τηλεθέασης είναι μια συμβολική πράξη δημιουργικότητας, αφού τα τηλεοπτικά προγράμματα προσλαμβάνονται και μετουσιώνονται από το ίδιο σε "κείμενα"/"texts" πολλαπλών αναγνώσεων. Η "οικοδόμηση" της εργασίας εδράζεται στη θεωρία "των χρήσεων και των ικανοποιήσεων", στην πνευματική εργασία των διανοητών των Πολιτισμικών Σπουδών, του Πολιτισμικού Λαϊκισμού, του Μεταμοντερνισμού (χωρίς να αποκλείεται η αρωγή και άλλων θεωριών) και στην ιστορικοκοινωνική θεώρηση των λαογραφικών φαινομένων. Διαρθρώνεται σε τρία κεφάλαια: Στο πρώτο συζητούνται θέματα που αφορούν στη μελέτη των ηθών από την επιστήμη της Λαογραφίας, στον προσδιορισμό των εννοιών λαϊκός πολιτισμός, λαϊκότητα, στη σχέση κοινωνικής διαστρωμάτωσης και κατανάλωσης, στην "κατασκευή" της πραγματικότητας από την τηλεόραση, στον προβαλλόμενο αποσπασματικά κόσμο της, κ.ά. Στο δεύτερο παρουσιάζονται εν ολίγοις οι κοινωνικοϊστορικές συνθήκες της 50ετίας 1966-2016, για τους ευνόητους στους λαογράφους λόγους· στο τρίτο αναλύονται 19 θέματα που σχετίζονται με το περιεχόμενο τής εδώ (ανωτέρω) πρώτης παραγράφου. Τη συμπληρώνουν η Βιβλιογραφία (κατ' επιλογήν) και το Ευρετήριο (επιλεγμένων λαογραφικών όρων και προγραμμάτων/σειρών που αναφέρονται στην ανάλυση).