Ιερατικές σχολές Σάμου (1875-1929)

Περιγραφή:

Αριστερά τω εισπλεόντι εις τον γραφικώτατον λιμένα του Βαθέος, της πρωτευούσης της Σαμιακής ηγεμονίας, και περί το μέσον περίπου της δεξιάς αυτού ακτής κατέρχεται μέχρι του χείλους της θαλάσσης παχύσκιον εξ' υψηλών και πυκνών πεύκων δάσος. Τον χώρον τούτον καλούσιν οι Σάμιοι Μαλαγάριον. Επί της παραλιακής οφρύος του χαριεστάτου τούτου δάσους κείται η Ιερά Μονή των Ταξιαρχών μετόχιον ούσα της προς ανατολάς επί οροπεδίου ωραίου κειμένης και ημιόλιον ώρας απ' αυτού αφισταμένης σταυροπηγιακής Μονής της Αγίας Ζώνης. Η Ιερά Μονή των Ταξιαρχών διά την ωραίαν αυτής και υγιεινήν θέσιν, διά την μικράν, ημίωρον μόνον, από του Άνω και Κάτω Βαθέος απόστασιν, δια την πάγκαλον θέαν ήν ο εν αυτή ιστάμενος θεατής έχει, ήτοι τον βαθύν και ωραίον εν σχήματι πετάλου αναπεταννύμενον λιμένα, τους περί αυτόν αμφιθεατρικώς ανυψωμένους ευθαλείς λόφους, τα γραφικώτατα απέναντι και δεξιά επί των κλιτύων μέχρι θαλάσσης εκτεινομένας πόλεις του Κάτω και Άνω Βαθέος και της μέχρι της Ιεράς Μονής σχεδόν εξικνούμενης σειράς οικιών, τα εν τω λιμένι αείποτε ναυλοχούντα και τα εισπλέοντα και εκπλέοντα ατμόπλοια και ιστιοφόρα, έτι δε διά το κάλλιστον θέαμα των λεμβών, οίτινες μετά κολπουμένων ιστίων διασχίζουσι μετά σπουδής την θάλασσαν και φέρουσι εις συγκοινωνίαν τας δύο απέναντι ακτάς του Βαθέος λιμένος, επί πάσι δε τούτοις δια την θαλάσσιαν αύραν και την γλυκείαν πνοήν των πευκών παρέχει έξαλλον χαράν εις τον επισκέπτην. Διά τα πλεονεκτήματα ταύτα ο χώρος ούτος είνε προσφιλεστάτη εκδρομή των κατοίκων της πόλεως, κατά το θέρος μάλιστα. Δια ταύτα και τινές αρχιεπίσκοποι της Σάμου κατέστησαν έδραν αυτών την Ιεράν ταύτην Μονήν. Ού μόνον δε οι αρχιερείς αλλά και οι κατά καιρούς ηγεμόνες της Σάμου σφόδρα έχαιρον διατρίβοντες εν τη ιερά ταύτη Μονή. Οι αοίδιμοι της Σάμου ηγεμόνες Αδοσίδης, Φωτιάδης και Αλέξανδρος Καραθεοδωρής κατέστησαν την Μονήν εξοχικήν αυτών έπαυλιν πολλάς εξωραϊστικάς διαρρυθμίσεις επενεγκόντες και μεταβολάς τινάς εν τοις κελλίοις ποιησάμενοι, όπως ανετωτέραν την εν αυτώ διατριβήν εαυτών τε και των μελών των ηγεμονικών αυτών οίκων καταστήσωσι. Την Ιερά ταύτην Μονήν ο αοίδιμος Αρχιεπίσκοπος Σάμου Γαβριήλ κατέστησεν Ιερατικήν Σχολήν προς μόρφωσιν κατωτέρου κλήρου.