Κατοχή, ναζισμός και ελληνική οικονομία

Περιγραφή:

Στο βιβλίο αυτό περιέχονται οι υπηρεσιακές εκθέσεις πεπραγμένων από ιθύνοντα στελέχη του οικονομικού επιτελείου του Τρίτου Ράιχ στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια της Κατοχής 1942-1944, συνταγμένες λίγους μήνες μετά την αποχώρηση της Βέρμαχτ από την Ελλάδα. Πρόκειται για έγγραφα που συνοψίζουν την οικονομική πολιτική των γερμανικών δυνάμεων Κατοχής κυρίως στο πεδίο της νομισματικής και της δημοσιονομικής πολιτικής, συνοδευόμενα από περιληπτικές εκθέσεις για τον επισιτισμό και τις συγκοινωνίες της χώρας. Τα επίσημα αυτά έγγραφα, που συντάσσονται μόλις εβδομάδες πριν τη λήξη του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, συνοδεύονται στην παρούσα έκδοση από τις δημοσιευμένες το 1957 αυτοβιογραφικές σημειώσεις για την Ελλάδα του Ειδικού Πληρεξούσιου του Τρίτου Ράιχ για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, του Hermann Neubacher, ο οποίος ήταν ο ιθύνων νους της οικονομικής πολιτικής στην Ελλάδα από τον Οκτώβριο του 1942 μέχρι το τέλος της Κατοχής. Με το υλικό αυτής της δημοσίευσης διανοίγονται στον ενδιαφερόμενο αναγνώστη περαιτέρω διαστάσεις έρευνας και αναστοχασμού για μια περίοδο που σφράγισε την σύγχρονη ελληνική ιστορία. Μέσα από τις υπηρεσιακές εκθέσεις αναδεικνύεται ο σύνθετος μηχανισμός εκμετάλλευσης της ελληνικής οικονομίας από τις δυνάμεις Κατοχής σε επίπεδο εμπράγματο, δημοσιονομικό και νομισματικό. Στην έκθεση του P. Hahn απαριθμούνται τα μέτρα διαχείρισης της νομισματικής πολιτικής, η οποία οδήγησε στην αποσάθρωση του ελληνικού νομίσματος χάριν της καταβολής των δαπανών Κατοχής από τις ελληνικές κυβερνήσεις. Στην έκθεση του S. Nestler αναφέρονται λεπτομερώς τα δημοσιονομικά και φορολογικά μέτρα που μετέτρεψαν τον ελληνικό διοικητικό μηχανισμό σε σύστημα απομύζησης της ελληνικής οικονομίας, και σημειώνονται διεξοδικά τα βήματα που οδήγησαν στη σύναψη του περιβόητου 'κατοχικού δανείου'. Οι αναμνήσεις του H. Neubacher παρέχουν μια εικόνα της Κατοχής από την πλευρά ενός ανθρώπου που είχε άμεση πρόσβαση στους μηχανισμούς λήψης αποφάσεων του εθνικοσοσιαλιστικού καθεστώτος. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν επιπλέον οι διάσπαρτες κρυπτικές παρατηρήσεις για τη στάση ορισμένων προσωπικοτήτων του ελληνικού πολιτικού κόσμου που ενεπλάκησαν στην οικονομική διαχείριση της χώρας. Το γεγονός ότι πρόκειται για 'εσωτερικές' παρουσιάσεις του διοικητικού μηχανισμού που οργάνωσε την οικονομική λεηλασία και εκμετάλλευση της Ελλάδας κατά την Κατοχή, καθιστά τα κείμενα αυτά ιδιαίτερα ενδιαφέροντα, τόσο για την μερική έστω ανάδειξη μηχανισμών που δεν ήταν (δυνατό να ήταν) γνωστοί σε πολλούς συγκαιρινούς, όσο και για τη νοοτροπία της διοίκησης του Τρίτου Ράιχ ακριβώς όχι στην πρώτη γραμμή του εκάστοτε πολεμικού μετώπου, αλλά στα 'μετόπισθεν' του χώρου Κατοχής, η 'ειρήνη' των οποίων ήταν τόσο στρεβλωμένη ώστε αποτελούσε συνέχεια του πολέμου με (υποτίθεται) 'αναίμακτα' μεν αλλά εξίσου καταστροφικά - και για ορισμένους εμπλεκόμενους: άκρως κερδοφόρα - μέσα.