Μνημεία της λήθης
Περιγραφή:
Η μεταπολεμική πορεία της Ελλάδας βασίστηκε στις εμπειρίες του πολέμου και της Κατοχής. Μετά τον πόλεμο, όλες ανεξαιρέτως οι πολιτικές δυνάμεις επιζήτησαν να προσδιοριστούν μέσα από τη διαχείριση των εμπειριών της Κατοχής και της Αντίστασης. Το 1989, ειδικότερα, σηματοδότησε μια νέα περίοδο αυτοπροσδιορισμού για ολόκληρη την Ευρώπη. Ποτέ άλλοτε δεν είχαμε τόση προσφορά ιστορίας. Ωστόσο, στην Ελλάδα δεν έχουμε καταφέρει -σε αντίθεση με τη Γερμανία, που «τακτοποίησε» τους λογαριασμούς της με το ένοχο παρελθόν της- να συγκροτήσουμε ενιαίο συναινετικό μνημονικό αφήγημα. Οι «μάχες για την ιστορία» και η εκρηκτική δημόσια χρήση της ιστορίας καταδεικνύουν ότι η περίοδος της ναζιστικής Κατοχής βρίσκεται μονίμως πλέον στο επίκεντρο της συλλογικής μνήμης και των αναπαραστάσεων μας για τον 20ό αιώνα. Συχνά γίνεται λόγος για τη μνήμη του πολέμου στην Ελλάδα, χωρίς όμως να έχει αναπτυχθεί, πέρα από τις σχετικές αναφορές, σοβαρός προβληματισμός γύρω από τις πολιτικές της μνήμης και τη διαχείριση του παρελθόντος. Ιδιαίτερα η μελέτη των τόπων μνήμης αποτελεί «παρθένο» έδαφος στην πλούσια πλέον ελληνική ιστοριογραφία γύρω από τη δεκαετία του '40. Στο παρόν βιβλίο εγείρονται πολλά ζητήματα «άβολα» και αδιερεύνητα - μεταξύ Ελλήνων και Γερμανών, μεταξύ Ελληνοεβραίων και υπόλοιπων Ελλήνων, καθώς και μεταξύ των δύο μεγάλων ενδοελληνικών παρατάξεων· αποδομούνται παγιωμένοι μύθοι και ανασυστήνεται η χρονική πορεία της δημιουργίας τους. Με κεντρική ιδέα ότι η κατανόηση του παρελθόντος είναι το κλειδί για τη νοη-ματοδότηση του παρόντος, στο παρόν βιβλίο διερευνάται το φαινόμενο της «δεύτερης ζωής» των γεγονότων του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και ανιχνεύονται τα άγνωστα ίχνη των κατοχικών μνημονικών τόπων στην Ελλάδα, μέσα από μια συγκριτική ματιά με την υπόλοιπη Ευρώπη. Ενδεικτικά παραδείγματα αποτελούν το στρατόπεδο Χαϊδαρίου -το μεγαλύτερο στρατόπεδο συγκέντρωσης στην κατεχόμενη Ελλάδα-, το στρατόπεδο Παύλου Μελά στη Θεσσαλονίκη, αλλά και τόποι όπως το Σκοπευτήριο Καισαριανής -σύμβολο του αντιστασιακού αγώνα-, τα μνημεία Ολοκαυτώματος, τα γερμανικά στρατιωτικά νεκροταφεία, καθώς και τα Καλάβρυτα, με τη διαιρεμένη μνήμη που επικρατεί μέχρι σήμερα για τα γεγονότα του Δεκεμβρίου του '43.
