Η επίδραση του ευρωπαϊκού δικαίου στο καθεστώς ασύλου των προσφύγων
Περιγραφή:
Η μονογραφία του Χ. Συνοδινού «Η Επίδραση του Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Καθεστώς Ασύλου των Προσφύγων» αποτελεί την πρώτη προσπάθεια αποτίμησης της εφαρμογής των κοινοτικών οδηγιών της περιόδου 2001 – 2008 που μεταφέρθηκαν πρόσφατα στην εσωτερική έννομη τάξη, καθώς και του Κανονισμού (ΕΚ) 343/2003 του Συμβουλίου, γνωστού ως Δουβλίνο ΙΙ σχετικά με την κατανομή αρμοδιοτήτων εξέτασης αιτήσεων για άσυλο. Η εφαρμογή των ρυθμίσεων αυτών ανέδειξε σημαντικά προβλήματα σχετικά με την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου μέσα από τον σχολιασμό της εντελώς πρόσφατης νομολογίας που διαμόρφωσε το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) και το Δικαστήριο των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων (ΔΕΚ), ήδη Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ).
«Η Επίδραση του Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Καθεστώς Ασύλου των Προσφύγων» χωρίζεται σε δύο Μέρη, στο μεν Πρώτο με θεματική την εξέλιξη των διατάξεων που αφορούν τους πρόσφυγες, στο δε Δεύτερο με αντικείμενο τον διορθωτικό / συμπληρωματικό ρόλο των δικαστηρίων.
Ειδικότερα, στο πλαίσιο του Πρώτου Μέρους εξετάζονται οι εφαρμογές στην εθνική έννομη τάξη, τόσο σε ουσιαστικό όσο και σε δικονομικό επίπεδο, οι σχετικές με τους πρόσφυγες. Ακολούθως, αναλύεται αυτή καθεαυτή η Επίδραση του Ευρωπαϊκού Δικαίου στο Καθεστώς Ασύλου των Προσφύγων, τόσο από την πλευρά του δικαίου της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ) όσο και του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κομβικής σημασίας για την παρούσα ανάλυση αναδεικνύεται ο Κανονισμός Δουβλίνο ΙΙ (343/2003) για τη θέσπιση των κριτηρίων και μηχανισμών για τον προσδιορισμό του κράτους μέλους που είναι υπεύθυνο για την εξέταση αιτήσεων για άσυλο που υποβάλλεται σε κράτος μέλος από υπήκοο τρίτης χώρας. Ο συγγραφέας εξετάζει όλες τις πτυχές που αφορούν στην εφαρμογή του Κανονισμού σχετικά με τους πρόσφυγες και το άσυλο αλλά και τις δυσλειτουργίες του.
Εν συνεχεία, στο Δεύτερο Μέρος παρουσιάζονται και αναλύονται ζητήματα που αφορούν στην προστατευτική και ανθρώπινη προσέγγιση του ΕΔΔΑ, οι εφαρμοστέες διατάξεις της ΕΣΔΑ, η εξωεδαφικότητα, η αναζήτηση αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας, η επικοινωνία μεταξύ αρχών και όσων αιτούνται άσυλο και η απαιτούμενη ταχύτητα εκκαθάρισης των σχετικών με το άσυλο υποθέσεων. Θεμελιώδεις αποφάσεις του ΕΔΔΑ για τους πρόσφυγες όπως η απόφαση MSS και Hirsi Jamaa εκτίθενται στο πλαίσιο της παρούσας ανάλυσης.
Περαιτέρω, εξετάζεται η επίδραση και η παρέμβαση της νομολογίας του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης με την προστατευτική για τους πρόσφυγες ερμηνεία των σχετικών διατάξεων. Σημαντικές αποφάσεις όπως οι Achughbabian, ANAFE, NS, Samba Diouf παρουσιάζονται εδώ και αποσαφηνίζουν όλα τα ζητήματα που εγέρθησαν αναφορικά με την προστασία που προσφέρει το ευρωπαϊκό δίκαιο στους πρόσφυγες. Τέλος, στο πλαίσιο της συμπληρωματικότητας εξετάζεται ο «διάλογος» μεταξύ των δύο δικαστηρίων (ΕΔΔΑ και ΔΕΕ) και το πρίσμα υπό το οποίο τα δύο δικαστήρια αντιμετωπίζουν τα θέματα που αφορούν τις αιτήσεις παροχής ασύλου και τους πρόσφυγες.
Την έκδοση πλαισιώνουν και ενισχύουν πίνακες με την σημαντικότερη νομολογία του ΔΕΕ/ΔΕΚ και του ΕΔΔΑ σε θέματα που αφορούν το άσυλο και τους πρόσφυγες, πίνακες ευρωπαϊκής νομοθεσίας, διεξοδική ελληνόγλωσση και αλλοδαπή βιβλιογραφία, παραπομπή σε σχετικές ιστοσελίδες και ένα κατατοπιστικό αλφαβητικό ευρετήριο.
