Ελληνικές θαλάσσιες ζώνες και οριοθέτηση με γειτονικά κράτη
Περιγραφή:
Το δίκαιο της θάλασσας δίνει τη δυνατότητα στα παράκτια κράτη να θεσπίζουν «ζώνες δικαιοδοσίας», εντός των οποίων ασκούν συγκεκριμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις. Πέραν της αιγιαλίτιδας ζώνης και της υφαλοκρηπίδας, η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (1982) (Σύμβαση ΔΘ) αναγνωρίζει τη συνορεύουσα - αρχαιολογική ζώνη μεγίστου εύρους 24 ν.μ. και την αποκλειστική οικονομική ζώνη (ΑΟΖ) μεγίστου εύρους 200 ν.μ. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια έχουν εμφανισθεί στη Μεσόγειο (κυρίως στην Αδριατική και Δυτική Μεσόγειο) νέες ζώνες δικαιοδοσίας, όπως η «ζώνη οικολογικής προστασίας», η «ζώνη προστασίας της αλιείας» και η «ζώνη οικολογικής προστασίας και προστασίας της αλιείας», εντός των οποίων τα παράκτια κράτη ασκούν ορισμένα από τα δικαιώματα που αναγνωρίζει το διεθνές δίκαιο στην ΑΟΖ. Αντίθετα, στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου φαίνεται ότι έχει επικρατήσει ο θεσμός της ΑΟΖ.
Στην παρούσα μελέτη εξετάζονται οι ζώνες δικαιοδοσίας, τις οποίες δικαιούται να θεσπίσει η Ελλάδα και τα πλεονεκτήματα, αλλά και προβλήματα που ενδεχομένως θα δημιουργηθούν από την υιοθέτησή τους. Στο πλαίσιο αυτό, ιδιαίτερη βαρύτητα έχουν οι διατάξεις της Σύμβασης ΔΘ, η οποία πρεσβεύει για την μεγάλη πλειοψηφία των μελών της διεθνούς κοινότητας δέσμευση για νομιμότητα και βάση για τη ρύθμιση των μεταξύ τους σχέσεων. Ωστόσο τέσσερα παράκτια κράτη στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου (Τουρκία, Λιβύη, Συρία και Ισραήλ) δεν είναι συμβαλλόμενα μέρη στη Σύμβαση ΔΘ, με αποτέλεσμα να μην δεσμεύονται τυπικά από τις διατάξεις της, με εξαίρεση τις ρυθμίσεις εκείνες που ενσωματώνουν εθιμικό δίκαιο ή έχουν μετατραπεί σε κανόνες εθιμικού δικαίου στα χρόνια που ακολούθησαν τη σύναψη της Σύμβασης και αποτελούν σήμερα τον κανόνα.
