Η γλώσσα από την ειρήνη στον πόλεμο
Περιγραφή:
"Ο εθνικισμός, ιδιαίτερα αυτός του εθνοτικού τύπου, είναι γεμάτος σύμβολα: από μπλουζάκια με την πατρίδα και φωτογραφίες του αγαπημένου ηγέτη, ύμνους, σημαίες και λάβαρα, έως και τη γλώσσα. Και όταν πρόκειται για τη γλώσσα, ο εθνικισμός ξεχωρίζει, καλλιεργεί αλλά και υποστασιοποιεί ιδιαίτερα αυτήν ακριβώς τη συμβολική ή δηλωτική λειτουργία της - αυτή κατά την οποία η γλώσσα χρησιμεύει ως σύμβολο ένταξης σε κάποια ομάδα. Έτσι, στο επίπεδο της γλώσσας, διακρίνεται με ιδιαίτερη σαφήνεια και ένταση η αλληλεπίδραση της ενταξιακής και της οριοθετικής λειτουργίας του εθνικισμού. Τα μέλη μιας δεδομένης εθνοτικής ή εθνικής συλλογικότητας πρέπει να ομογενοποιούνται γλωσσικά εκ των έσω, αλλά και να ετεροπροσδιορίζονται ως προς το περιβάλλον τους: είναι επιθυμητό να χρησιμοποιούν όλοι την ίδια γλώσσα ή γλωσσική ποικιλία και την ίδια γραφή και, επιπλέον, να διαφέρουν υποχρεωτικά από εκείνες που χρησιμοποιούν άλλες, και κυρίως γειτονικές ή κατά κάποιον άλλο τρόπο συγγενείς, ομάδες. Εάν παρατηρήσουμε την ανάδυση των εθνικών κρατών, και γενικότερα την ανάπτυξη του εθνικισμού στην Ευρώπη από αυτή τη σκοπιά, θα διακρίνουμε λίγο ως πολύ σαφώς εκπεφρασμένες γλωσσικές αντιστοιχίες αυτών των διαδικασιών." R. Bugarski "Θεωρώ ότι τα ζητήματα που τίθενται στο βιβλίο για τη γλωσσική πολιτική στη Γιουγκοσλαβία έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον Έλληνα αναγνώστη, ιδιαίτερα αν τον αφορά η βαλκανική κοινωνιογλωσσολογία, η κοινωνιολογία της γλώσσας, η γλωσσική πολιτική, αλλά και η ανθρωπογλωσσολογία, ιδιαίτερα δε για όσους ενδιαφέρονται να τοποθετήσουν το δικό μας γλωσσικό ζήτημα σε ένα ευρύτερο πλαίσιο και σε σχέση με ανάλογα ζητήματα στις χώρες της Βαλκανικής. Δεδομένης μάλιστα της ελάχιστης σχετικής βιβλιογραφίας για παρόμοια ζητήματα στην ελληνική γλώσσα, θεωρώ ότι η έκδοση αυτού του βιβλίου στα ελληνικά είναι χρήσιμη." Κώστας Κανάκης
