Απομνημονεύματα περί της τελευταίας εν Θεσσαλία επαναστάσεως

Περιγραφή:

Ο Π. Πολίτης, φοιτητής τότε του Πανεπιστημίου Αθηνών, αφηγείται με αδρό τρόπο τα γεγονότα της επανάστασης του (Μαρτίου) 1878 στη Θεσσαλία, στην οποία ο ίδιος έλαβε εθελοντικά μέρος με τη φοιτητική "φάλαγγα". Η συγγραφή του αποτελεί πρωτογενή πηγή για τις μάχες της Μακρυνίτσας, του Πλατάνου, της Ματαράγκας και της μονής της Σουρβιάς στον θεσσαλικό κάμπο στη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού Πολέμου. Η δραματική αφήγηση του Πολίτη απηχεί χαρακτηριστικά τα εθνικά οράματα των Ελλήνων της εποχής του. Στον πρόλογο συνδέει την εξέγερση των Θεσσαλών Ελλήνων με τις μάχες των Θερμοπυλών του Λεωνίδα και της Γραβιάς του Αθανασίου Διάκου. Ο φιλογενής συγγραφέας τονίζει το αδύνατο να περιορισθεί το ελληνικό έθνος-κράτος "μεταξύ Ταινάρου και Λαμίας ή Πηνειού", "εντός των στενών αυτών ορίων", και υπογραμμίζει ότι ο "πολιτικός αστήρ", που κατευθύνει τους απελευθερωτικούς αγώνες του, είναι η κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης ("ο θόλος της αγίας Σοφίας"). Κατηγορεί τις μέχρι τότε ελληνικές κυβερνήσεις ότι δεν έχουν μακρόπνοο σχέδιο, αλλά οικονομούν "δειλώς" μόνον τα παρόντα, και τις καλεί να απορρίψουν "την γραφίδα" και να αναλάβουν "την σπάθην". "Από Ταινάρου μέχρι Σούρπης [του Αλμυρού] έπρεπε ν' αντηχή ο ήχος συγκρουομένου σιδήρου, αντί του εκθηλυντικού ήχου μετρουμένου χρυσού", καταλήγει.