Το καράβι του θανάτου και άλλες ιστορίες

Περιγραφή:

Μέσα στο ευρύ φάσμα του έργου του Δημοσθένη Βουτυρά, βρίσκουμε διηγήματα που εγγράφονται στον ψυχολογικό ρεαλισμό, στο κοινωνικό δράμα, στην φανταστική λογοτεχνία, στη σάτιρα, στην υπαρξιακή κατάσταση... Πολλά, ωστόσο, εντάσσονται στη μαύρη λογοτεχνία, στο αφήγημα τρόμου και συγγενεύουν με το ύφος gothic. Αρκετοί μελετητές έχουν παρομοιάσει διηγήματα του Βουτυρά με το ύφος του Πόε. Ο Θωμάς Γκόρπας γράφει ότι στο έργο του Βουτυρά "υπάρχουν και φαντάσματα κι άλλα μακάβρια και γλυκά... Ο μπαρμπα-Δημοσθένης έρχεται κι από τον Πόε κι από τους άλλους μαύρους λογοτεχνικούς πατέρες... Ο Βουτυράς με τις καταπληκτικές κι απότομες ιστορίες μας λέει για ένα κόσμο που έφυγε ή μόλις τώρα ήρθε". Ο Πάνος Ταγκόπουλος, έγραφε το 1923 ότι κάποια διηγήματα του Βουτυρά συγγενεύουν "με την παραδοξολογία και τον φρικιαμό των Ουέλς και Πόε". Ο Απόστολος Σαχίνης χαρακτήρισε τον Βουτυρά ως "τη δαιμονικότερη ίσως μορφή της νεοελληνικής πεζογραφίας". Μαύρη λογοτεχνία, αφήγημα τρόμου, ύφος gothic. Κυρίαρχα στοιχεία σε αυτές τις ιστορίες είναι οι συνθήκες σκότους, η υποβλητική παρουσία της σκιάς και τα "τινάγματα" του νου των ηρώων του συγγραφέα. Σε αυτό το είδος ο Βουτυράς συνθέτει εξπρεσιονιστικά στοιχεία, μεταφυσικές υποβολές και ψυχιατρικές κλινικές εικόνες. Και ακόμα ισορροπεί πάνω στη "γεφύρωση του διχασμού μεταξύ υλικού και πνευματικού". Υπάρχουν εκεί όχι μόνο Ουέλς και Πόε, αλλά και ανίατες καταστάσεις, ονειρικές ατμόσφαιρες μέσα σε μια εντυπωσιακή κινηματογραφική εικονοποιία. Τα διηγήματα αυτά έχουν μια πεισιθάνατη αγριότητα. Θα βρούμε εκεί νεκροταφεία, τελετουργίες αίματος, δολοφονίες, τρομακτικά όνειρα, θαμπά φώτα, προαισθήματα, εμμονές και παραισθήσεις. Ένα μυστικό σκοτεινό κόσμο που μέσα του οι ήρωες των ιστοριών, παραδίδονται αφού παλέψουν μάταια. "Με κείνο που κρυφά διευθύνει αυτά τα χτυπήματα πώς του ήτανε δυνατό να πολεμήσει; Αυτό κρύβεται παντού, στο φως της ημέρας, στο σκοτάδι, στον αέρα!" σκέφτεται κάποιος απ’ αυτούς. Είναι ένας κόσμος ζωντανών νεκρών που όμοιός του δεν υπάρχει στην ελληνική λογοτεχνία. Αυτόν τον τόμο με τα μαύρα διηγήματα, πιθανόν τα καλύτερα που έχουν γραφεί στη νεοελληνική λογοτεχνία σε αυτό το είδος, έχει επιμεληθεί ο γνωστός ιστορικός και χαλκέντερος επιμελητής των "Απάντων" του Δημοσθένη Βουτυρά, Βάσιας Τσοκόπουλος. "Ξαφνικά του φάνηκε να είδε στον αέρα μέσα και πολύ πολύ κοντά του ένα καράβι, ένα παράδοΕο καράβι, που ανεβοκατέβαινε γρήγορα, τρελά, μ' έναν πίνακα άσπρο πάνω του στημένο, γεμάτο γράμματα μαύρα! Αυτό ήταν για μια στιγμή, μόνο για μια στιγμή, σα να 'χε ανοίξει ο αέρας που το 'κρυβε ή να μπόρεσε αυτό να δει κάτι αόρατο που τριγύριζε κει και που είχε έρθει με το χρώμα του αέρα ή του νερού! Πετάχτηκε με το νου να σαλεύει απ' τον τρόμο: Το καράβι, το καράβι!... έκανε. Κείνο το καράβι! Α, κακό... κακό!... Τι άλλο σημαίνει από κακό που έρχεται;..."