Δον Ζουάν ή Οι εραστές της χίμαιρας

Περιγραφή:

[...] Θα μπορούσαμε γενικά να παρατηρήσουμε ότι το κείμενο διαπνέεται από μια έντονη ειρωνική διάθεση του συγγραφέα απέναντι στο πρόσωπο του Δον Ζουάν, όχι όμως και απέναντι στο μύθο, απ' τον οποίο φαίνεται ότι έχει δανειστεί όλα τα απαραίτητα στοιχεία. Ο Michel de Ghelderode επιχειρεί να ανατρέψει το παραδοσιακό μοντέλο του Δον Ζουάν έχοντας και σαφείς επιρροές απ' τον εξπρεσιονισμό και τον σουρεαλισμό που ανθίζουν στη δεκαετία του 1920, εποχή κατά την οποία γράφεται το έργο. Για τον μεν εξπρεσιονισμό, έχουμε να παρατηρήσουμε τις υποδείξεις του συγγραφέα σε ό,τι αφορά στη χρήση του φωτός. Στο εξπρεσιονιστικού τύπου θέατρο, το φως χρησιμοποιείται με πολύ εκφραστικό τρόπο, δίνοντας μάλιστα μια υποκειμενική οπτική του κόσμου. Έτσι κι εδώ, ο Michel de Ghelderode φωτίζει με τρόπο υποδειγματικό τον χώρο του μπαρ εμμένοντας ιδιαίτερα στις στιγμές που εμφανίζεται η Ολυμπία, με αποτέλεσμα να κάνει πιο συναρπαστικό ακόμα το παιχνίδι του Δον Ζουάν με τη γυναίκα - είδωλο. Για τον δε σουρεαλισμό, μπορούμε με σαφήνεια να υποστηρίξουμε ότι ο συγγραφέας χρησιμοποιεί όλα τα στοιχεία του ρεύματος, δηλαδή τον αυτοματισμό, το όνειρο, το ασυνείδητο, την απελευθέρωση από τον έλεγχο της λογικής και τις παραδεδομένες αξίες. Η πρώτη έκπληξη για τους θεατές αρχίζει μόλις από την πρώτη σκηνή της πρώτης πράξης, με την εμφάνιση στη σκηνή του κεντρικού ήρωα. Αυτός ο Δον Ζουάν που παρουσιάζεται μπροστά μας δεν έχει τίποτα το εξωτερικά ωραίο - σύμφωνα με τις περιγραφές του συγγραφέα. Κοντός, ασπρουλιάρης, με σγουρά μαλλιά και φτωχική εμφάνιση (φθαρμένα ρούχα) έρχεται στο μπαρ της Βαβυλώνας ντυμένος έτσι μέσα σε μια νύχτα καρναβαλιού. Εκεί θα συναντήσει τέσσερις τύπους - καρικατούρες, έναν μαύρο, έναν τυφλό, έναν μουγκό κι έναν κουφό. Η συναναστροφή του μαζί τους τον κάνει να αισθάνεται ήδη μια υπεροχή που εκφράζεται μέσα από τη γνώριμη Δονζουανική αλαζονεία. Στη Βαβυλώνα θα γνωρίσει και το σύμβολο της απόλυτης και αιώνιας ομορφιάς, την Ολυμπία, θα τη χλευάσει σίγουρος για τον εαυτό του, θα επιχειρήσει να την κατακτήσει αντιμετωπίζοντας την οργή των άλλων και μέσα από μια απρόσμενη για τον ίδιο έκβαση θα κατακτηθεί και θα λεηλατηθεί από κείνη. Ο Δον Ζουάν του Michel de Ghelderode παραπέμπει σε παράσταση τσίρκου - τηρουμένων των αναλογιών. Υπάρχει ο κεντρικός παρουσιαστής και οι ακροβάτες που έρχονται να εκτελέσουν το νούμερο τους. Όλοι κάνουν κάτι που μοιάζει προγραμματισμένο από πριν. Εκτελούν τις κινήσεις τους με μεγάλη ακρίβεια σαν μαριονέτες που κουνιούνται από τα έμπειρα χέρια αυτού που κρατάει τα νήματα. Η παράσταση τα έχει όλα: κλόουν, ταχυδακτυλουργούς, άγρια ζώα...