Ανθρωπολογικές και κοινωνιολογικές προσεγγίσεις της υγείας

Περιγραφή:

Μολονότι τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει στην Ελλάδα σημαντικά βήματα αναγνώρισης της κοινωνιολογίας και της ανθρωπολογίας της υγείας ως επιστημονικών κλάδων, η συνομιλία μεταξύ των δύο είναι περιορισμένη ενώ σπανίζουν οι κοινές τους εκδηλώσεις. Αυτό συμβαίνει παρά το ότι η κοινωνιολογία και η ανθρωπολογία όλο και περισσότερο συγκλίνουν καλύπτοντας κοινά πεδία ενδιαφέροντος. Αντί όμως το ερευνητικό έργο της μίας να εμπλουτίζεται από αυτό της άλλης μέσω μίας διεπιστημονικής προσέγγισης, η ερευνητική δραστηριότητα λαμβάνει χώρα ωσάν οι δύο αυτές επιστήμες να είναι διακριτές και περιχαρακωμένες στα όριά τους. Παρόλα αυτά, η τάση τα εν λόγω όρια να καθίστανται όλο και περισσότερο δυσδιάκριτα, ενδυναμώνεται. Σε αυτό συνέβαλε η διατύπωση των μεταδομικών, μετανεωτερικών και φεμινιστικών θεωριών για το σώμα, οι οποίες αμφισβήτησαν την "επιστημονικότητα", την "αντικειμενικότητα" και την "πολιτική ουδετερότητα" της βιοϊατρικής γνώσης. Οι εξελίξεις αυτές στο θεωρητικό και επιστημολογικό πεδίο ευνοούν τα εγχειρήματα διεπιστημονικών προσεγγίσεων, ενσωματώνοντας στοιχεία από διαφορετικές κατευθύνσεις. Ο παρών τόμος επιχειρεί να συμβάλλει προς την κατεύθυνση αυτή, περιλαμβάνοντας κείμενα ανθρωπολόγων, κοινωνιολόγων καθώς και άλλων επιστημόνων που ασχολούνται με την υγεία, προσεγγίζοντας διαφορετικές πτυχές του πεδίου. Περιλαμβάνονται τα κείμενα: - Χαράλαμπος Οικονόμου - Μάνος Σπυριδάκης, "Υγεία και κοινωνία: Η ανθρωπολογική και κοινωνιολογική οπτική" - Σωτήρης Δημητρίου, "Η βιοκοινωνική υπόσταση του ανθρώπου" - Γεώργιος Αλεξιάς, "Κοινωνία και γενετική: ο γενετικός επικαθορισμός της υγείας και της ασθένειας και ο ρόλος της κοινωνιολογίας" - Αναστασία Ζήση, "Κοινωνικοοικονομικές ανισότητες και ψυχική υγεία: η ψυχοκοινωνική εξήγηση" - Κατερίνα Παπαϊωάννου - Μάνος Σπυριδάκης, "Αποασυλοποίηση και ψυχιατρική: μία διαμφισβητουμενη σχέση. Η περίπτωση του Δρομοκαϊτείου" - Γεωργία Αηλάκη - Γεώργιος Αλεξιάς, "'Πλαστικά' σώματα και μορφές σωματοποίησης της γήρανσης" - Αθηνά Σαλάππα, "Διαβαθμίσεις της μητρότητας στα πλαίσια εφαρμογής των νέων μεθόδων Ιατρικώς Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής (ΙΥΑ)" - Martina Loos, "Κατασκευάζοντας φύλο και επάγγελμα: Συγκρούσεις ανάμεσα σε νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό σε νοσοκομειακά ιδρύματα στη Γερμανία" - Μανόλης Τζανάκης, "Η ψυχική ασθένεια ως κοινωνική εμπειρία. Ο πάσχων εαυτός στη μετα-ασυλιακή εποχή της ελληνικής ψυχιατρικής" - Αθηνά Πεγκλίδου, "Εν-σαρκώσεις του ψυχικού πόνου: Σώμα, ψυχή και νεύρα σε μία 'γυναικεία' διαταραχή" - Μάνος Σαββάκης - Εύα Καρατζά, "Ιατρική επιστήμη, ασθένεια και θάνατος: μία μικροκοινωνιολογική ποιοτική προσέγγιση" - Δημήτρης Γ. Μαγριπλής, "Σκέψεις πάνω στην 'Κοινωνιολογία του θανάτου'" - Diana Riboli, 'Άνθρωποι χωρίς ζούγκλα είναι ετοιμοθάνατοι άνθρωποι'. Υγεία και αρρώστια στους Semang-Negrito (Μαλαισία) υπό την οπτική της ιατρικής ανθρωπολογίας" - Γιάννης Κυριακάκης, "Υγεία, πίστη και μεθοδολογία: μία εθνογραφική μαρτυρία από τη Δυτική Αφρική" - Χριστίνα Βέικον, "Ο Άγιος των Κουρελιών: μία παραδοσιακή πρακτική αποσωματοποίησης της ασθένειας" - Μάνος Σπυριδάκης - Παναγιώτης Γκούβερης, "Munchausen by Proxy. Η διαλεκτική πρόκληση της υγειονομικής κακοποίησης ανηλίκων" - Μιχαήλ Κουλίζος - Μαρία Χριστοπούλου - Ευγενία Γεωργούση - Χαράλαμπος Οικονόμου, "Απόψεις των ασθενών για το βαθμό προστασίας των δικαιωμάτων τους στα ελληνικά δημόσια νοσοκομεία: η περίπτωση ενός νοσοκομείου του κέντρου και ενός της περιφέρειας" - Δέσποινα Καρακατσάνη - Βασύική Θεοδώρου, "Ευγονισμός, παιδοκομία και υγιεινιστικές ανησυχίες στην Ελλάδα του Μεσοπολέμου" - Δημήτρης Ηλιόπουλος, "Εκτίμηση κινδύνου απειλών στον τομέα της υγείας"