Οι τέσσερις καβαλάρηδες

Σε μια σειρά εξεγέρσεων με αφετηρία το 1820, τέσσερις αξιωματικοί του στρατού ξεκίνησαν έφιπποι από άσημες ευρωπαϊκές πόλεις για να φέρουν πολιτική ελευθερία και σύνταγμα στην Ισπανία, τη Νάπολη και τη Ρωσία, και εθνική ανεξαρτησία στους Έλληνες. Οι άνθρωποι που πυροδότησαν αυτά τα εγχειρήματα από την Ανδαλουσία μέχρι τις χιονισμένες πεδιάδες της Ουκρανίας –ο συνταγματάρχης Ραφαέλ ντελ Ριέγο, ο στρατηγός Γκουλιέλμο Πέπε, ο στρατηγός Αλέξανδρος Υψηλάντης και ο συνταγματάρχης Σεργκέι Μουράβιοφ-Αποστόλ –έλπιζαν όλοι να ανατρέψουν την παλαιά τάξη πραγμάτων. Μέσα στα επόμενα έξι χρόνια οι επαναστάσεις τους κατέληξαν σε αποτυχία και οι ίδιοι έγιναν οι τραγικοί τους μάρτυρες.

Θέτοντας δίπλα-δίπλα αυτές τις ιστορίες κι αντιπαραβάλλοντας γεγονότα και κινήματα, ο αείμνηστος ιστορικός Ρίτσαρντ Στάιτς φωτίζει θέματα όπως ο ανταρτοπόλεμος, οι μυστικές εταιρείες, η μεταφορά ιδεών και ανθρώπων πέρα από σύνορα, ο σχηματισμός μιας διεθνούς κοινότητας επαναστατών και η ιδιοποίηση χριστιανικών συμβόλων και λεξιλογίων για εγκόσμιους σκοπούς. Δείχνει πώς κάθε είδους λαϊκές μορφές έκφρασης, τέχνης, γιορτής, προπαγάνδας και θρησκείας συνέβαλαν σε αυτά τα επαναστατικά κινήματα και καθεστώτα. Και τεκμηριώνει τη διαφθορά, την εγκατάλειψη των φιλελεύθερων αξιών και την κατάφωρη προδοσία της επανάστασης όπως εκδηλώθηκαν στην Ισπανία και τη Νάπολη· τη σύγκρουση φιλοδοξιών και ιδεών που διέλυσαν την αγωνιστική ενότητα των Δεκεμβριστών· και τον εμφύλιο πόλεμο που ξέσπασε στην καρδιά του ελληνικού Αγώνα.