Γκουλάγκ: Η αληθινή ιστορία
Περιγραφή:
Το Γκουλάγκ -ο τεράστιος αριθμός σοβιετικών στρατοπέδων συγκέντρωσης- ήταν ένα σύστημα καταστολής και τιμωρίας. Η συγγραφέας Αν Άπλμπαουμ με το βιβλίο της "Γκουλάγκ: η αληθινή ιστορία" παρουσιάζει χρονολογικά την ιστορία των στρατοπέδων, καθώς και τη λογική που φαινόταν να διέπει τη δημιουργία, την επέκταση και τη διατήρησή τους. Το Γκουλάγκ άρχισε να εφαρμόζεται για πρώτη φορά το 1918, μετά τη Ρωσική Επανάσταση. Το 1929, ο Στάλιν αποφάσισε να επεκτείνει το σύστημα των στρατοπέδων, όχι μόνο για να χρησιμοποιήσει τα καταναγκαστικά έργα των κρατουμένων, προκειμένου να επιταχύνει την εκβιομηχάνιση της Σοβιετικής Ένωσης, αλλά και για να εκμεταλλευτεί τις φυσικές πλουτοπαραγωγικές πηγές των απέραντων, ακατοίκητων σχεδόν και απομακρυσμένων βόρειων περιοχών της χώρας. Στο τέλος της δεκαετίας του '30, στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας βρίσκονταν και στις 12 ζώνες ώρας της Σοβιετικής Ένωσης. Το σύστημα συνέχισε να εξαπλώνεται στη διάρκεια του πολέμου, φτάνοντας το αποκορύφωμά του μόνο στις αρχές της δεκαετίας του 1950. Από το 1929 μέχρι το θάνατο του Στάλιν, το 1953, περίπου 18.000.000 άνθρωποι πέρασαν από το αχανές αυτό δίκτυο στρατοπέδων. Από αυτά τα 18.000.000, υπολογίζεται ότι περίπου 4.500.000 άνθρωποι δεν επέστρεψαν ποτέ στις εστίες τους. Το Γκουλάγκ μετατράπηκε με τον καιρό σ' ένα σχεδόν αυτόνομο οργανισμό, με δικούς του νόμους, συνήθειες, πνευματική παραγωγή, παραδόσεις, αργκό και σύστημα ηθικών κανόνων. Σε κάθε κεφάλαιο του βιβλίου και σε κάθε θέμα που πραγματεύεται, η συγγραφέας εξετάζει πώς ήταν η ζωή μέσα στο πλαίσιο αυτού του φρικιαστικού συστήματος, πώς εργάζονταν οι κρατούμενοι, πώς κατάφερναν να επιβιώσουν. Ερευνά τους φρουρούς και τους δεσμοφύλακες, τη φρίκη των μεταγωγών μέσα σε άδεια βαγόνια μεταφοράς ζώων, την παράξενη φύση των συλλήψεων και των προσαγωγών των κατηγορουμένων στη δικαιοσύνη που γίνονταν στη Σοβιετική Ένωση, τον αντίκτυπο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, τις σχέσεις ανάμεσα σε διαφορετικές εθνοτικές και θρησκευτικές ομάδες, τους δραπέτες, όπως επίσης και τις ασυνήθιστες για τα δεδομένα της εποχής εξεγέρσεις που σημειώθηκαν τη δεκαετία του 1950. Καταλήγοντας, εξετάζει το ενοχλητικό ερώτημα, γιατί το θέμα του Γκουλάγκ συνέχισε να καλύπτεται με το πέπλο του μυστηρίου στην ιστορική μνήμη τόσο της πρώην Σοβιετικής Ένωσης όσο και της ίδιας της Δύσης.
