Ρωμαϊκή ιστορία (Σετ 2 Τόμοι)
Περιγραφή:
Από πολλού ήδη χρόνου ήτο αισθητή παρ' ημίν η έλλειψις εκτενούς ρωμαϊκής ιστορίας εις τε τους φοιτητάς του πανεπιστημίου και πολλούς των λοιπών φιλιστόρων. Αποφασίσας δε μετά πολλάς πολλαχόθεν απευθυνθείσας μοι παρακλήσεις ν' αναλάβω την κατά το ενόν αναπλήρωσιν ταύτης της ελλείψεως, πολύ εσκέφθην περί του τρόπου καθ' ον έπρεπε να εκτελέσω τούτο το έργον. Πεισθείς δε δια πολλούς λόγους, εν οις κυριώτατος η σύγχρονος παρ' εμού έκδοσις της Ιστορίας της Ελλάδος, ότι προς την επείγουσαν ανάγκην μόνον δια μεταφράσεως καλής τινος ξένης συγγραφής ηδυνάμην επί του παρόντος ν' ανταποκριθώ, και πάλιν ου μικρόν έστην αμφιρρέπων τίνος συγγραφέως το έργον ώφειλον να εκλέξω.
Αληθώς δι' ένα ή δι' άλλον λόγον ήτο δύσκολος η εκλογή. Τινά μεν έργα υπέροχα αληθώς, ως η Ρωμαϊκή ιστορία του Mommsen και η συγγραφή του Γίββωνος, ου μόνον είνε λίαν εκτενή, αλλά και δεν ανταποκρίνονται δυστυχώς εις το παρ' ημίν σκοπούμενον [...]. Πλην δ' αυτών είχον μεν υπ' όψιν άλλα έργα εξαίρετα αληθώς, ει και διάφορος είνε εκάστου αυτών η αξία, αλλά και ταύτα εθεώρησα μη δυνάμενα να εκπληρώσωσι τας παρ' ημίν ανάγκας είτε ως εν μέρει απηρχαιωμένα, είτε ως υπεράγαν σχοινοτενή, είτε ως μέρος μόνον της όλης ρωμαϊκής ιστορίας πραγματευόμενα. Τοιαύτα δε ήσαν κυρίως τα του Niebuhr, Clason, Ihne, Peter, Merivale, Duruy και Herman Schiller.
Δια ταύτα πάντα, αποσχών από της μεταφράσεως ή επεξεργασίας τινός των προμνημονευθεισών συγγραφών, εθεώρησα ευστοχωτέραν και επικαιροτέραν δια τας παρ ημίν ανάγκας την μετάφρασιν του βιβλίου του Βερτολίνη του επιγραφομένου Storia di Roma delle origine italiche sino alta caduta dell' impero d' Occidente. [...]
Το δε σύγγραμμα του Βερτολίνη, ου ανέλαβον την μετάφρασιν, ανεδεικνύετο είπερ τι και άλλο πρόσφορον προς τον ανωτέρω παρ' εμού εκτεθέντα σκοπόν δια τε τας ειρημένας ιστοριογραφικάς αυτού αρετάς και την ειδικήν επιβολήν κατά την συγγραφήν της Ρωμαϊκής ιστορίας από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι καταλύσεως της δυτικής αυτοκρατορίας. Αληθώς ο Βερτολίνης, προστήσας εαυτώ ως πρότυπον την επιφανή ιστορικήν βίβλον του Γάλλου Guizot Histoire de France racontee a mes enfants, κατώρθωσε να συντάξη έργον βασιζόμενον μεν επί των πηγών και των νέων ερευνών, άμα δε γεγραμμένον μετά χάριτος και γλαφυρίας και αναγινωσκόμενον ακόπως, άτε μετά πολλής απλότητος δημοποιούν τα πορίσματα της νεωτέρας κριτικής εξερευνήσεως των κατά την ρωμαϊκήν ιστορίαν. Τοιούτον δ' αποβάν το έργον του Ιταλού ιστοριογράφου, δικαίως εθεωρήθη το επιτυχέστατον των υπ' αυτού συγγραφέντων, καθ' α μαρτυρεί αύτη η τιμή ης έτυχε, βραβευθέν μεν υπό του ανωτάτου συμβουλίου της δημοσίας εκπαιδεύσεως εν Ιταλία, αξιωθέν δε από του έτους 1886, ότε το πρώτον εξεδόθη, δυο εκδόσεων εις μέγα πλήθος αντιτύπων.
Η Ρωμαϊκή ιστορία του Βερτολίνη, επέχουσα μέσην θέσιν μεταξύ αυστηράς επιστημονικής ερεύνης και δημώδους αναγνώσματος, μοι εφάνη καταλληλότατη προς πλήρωσιν της παρ' ημίν υφισταμένης ανάγκης, ήτις απέβλεπε εις τε την ακαδημαϊκήν νεολαίαν άμα και τους πολλούς των παρ' ημίν φιλιστόρων.
